زخم شقاق مقعدي چيست؟ علت، علائم و عوارض
بيماري شقاق، فيشر يا زخم مقعد يكي از شايع ترين انواع بيماري هاي نشيمنگاهي است كه به ايجاد زخم عميق در خروجي مقعد و درست بر روي دريچه ي آن گفته ميشود.
اين بيماري حدود نيمي از افراد را تحت تاثير قرار مي دهد و هم در زنان و هم در مردان مشاهده ميشود. اين بيماري به شدت آزار دهنده و دردناك بوده و ميتواند باعث سوزش شديد مقعد شود. خوشبختانه فيشر خطرناك نبوده و روش هاي درمان متعددي براي آن وجود دارد.
شقاق چيست؟
شقاق مقعد (fissure) يا همان فيشر آنال خراش، زخم، پارگي يا بريدگي عميقي است كه قسمت داخلي و انتهاي راست روده يا همان عضله ي مقعدي را شكاف مي دهد. اين زخم در اثر اسپاسم و فشار شديد عضله ايجاد شده است و مي تواند بسيار آزار دهنده باشد. از طرفي انقباض شديد اسفنكتر داخلي گردش خون در عضله را كاهش داده و از ترميم شدن زخم جلوگيري مي كند.
شقاق يك زخم طولي است كه در انتها و نيمه تحتاني مقعد ايجاد ميشود. اين زخم بر روي خطوط دندانه اي مقعد كه مملو از اعصاب است، ايجاد شده و به همين جهت درد و سوزش شديدي را به همراه دارد.
علت ايجاد زخم شقاق مقعدي
علت اين بيماري فشار شديد و اسپاسم عضله ي مقعدي است. اين اسپاسم شديد با كاهش خونرساني به زخم از ترميم شدن آن جلو
گيري مي كند. هدف از روشهاي درمان رفع اين اسپاسم و كمك به ترميم زخم است.
رايج ترين علت اين بيماري دفع مدفوع سفت و خشك يا همان يبوست است. مدفوع خشك ديواره هاي مقعد را خراش داده و باعث ايجاد زخم ميشود. از ديگر علل ايجاد اين بيماري مي توانيم به اين موارد اشاره كنيم:
- بارداري
- زايمان
- يبوست مزمن
- اسهال مزمن
- رابطه جنسي مقعدي
- كهولت سن
- كم تحركي
- تنگي دريچه مقعدي
- خشك كردن مقعد با دستمال توالت زبر
- خارش عضله ي مقعدي
- فرو بردن اجسام به داخل مقعد
در برخي موارد بيماري هاي زير نيز در ايجاد فيشر نقش دارند:
- كرون
- سرطان روده
- بيماريهاي مقاربتي مثل سيفليس
- سل
در ادامه به بررسي برخي از اين علت ها مي پردازيم:
- يبوست: يبوست از اصلي ترين عواملي است كه باعث به وجود آمدن بيماري شقاق مي شود. يبوست در اثر كمبود آب بدن و كم تحركي روده ها به وجود مي آيد. در نتيجه مدفوع شكل طبيعي خود را از دست مي دهد و به شدت سفت و سخت مي شود كه حركت آن درون روده ها با مشكل مواجه مي شود. در نتيجه شخص براي دفع مدفوع خود فشار بسيار زيادي به خود وارد مي آورد و براي مدت طولاني تري در دستشويي مي نشيند كه ممكن است اين امر باعث ايجاد پارگي و شكاف در نقاط مختلف پوست ناحيه ي مقعد شود.
- اسهال مزمن : اسهال هم مانند يبوست شكلي از مدفوع غير طبيعي است كه دفع آن از بدن مي تواند عوارض متعددي را از جمله شقاق براي فرد به وجود بياورد .
رابطه ي جنسي مقعدي : جدا از نگرش هايي كه در رابطه با رابطه ي جنسي مقعدي وجود دارد اين موضوع باعث به وجود آمدن عوارض و مشكلات فراواني براي فرد ميگردد . وارد كردن هرگونه جسم خارجي به داخل مقعد غيرطبيعي است و مي تواند به ديواره هاي آن آسيب برساند و باعث ايجاد ترك و شكاف شود .
- تنگي دريچه ي مقعد : تنگي دريچه ي مقعد از مواردي است كه باعث مي گردد دفع مدفوع به سختي انجام شود . تنگي مقعد به عوامل متعددي بستگي دارد از جمله بزرگ تر شدن غيرعادي عضله هاي اطراف آن ناحيه ، عوارض ناشي از انجام عمل هاي جراحي و عوامل ژنتيكي.
- بارداري و زايمان سخت : بارداري و به دنبال آن زايمان از سخت ترين تجربه هاي زندگي هر زني است. در دوران بارداري به علت افزايش اندازه ي رحم و وزن آن ، فشار بسيار زيادي به ناحيه ي مقعد و لگن وارد مي شود در نتيجه پوست و ديواره هاي مقعد به شدت آسيب مي بينند و بسياري از زنان باردار با بيماري شقاق روبرو مي شوند.
- وسواس تميز كردن بيش از حد مقعد با دستمال هاي زبر : پوست و ديواره هاي اطراف ناحيه ي مقعد بسيار حساس هستند. به همين دليل نبايد آن را تحريك كرد. افرادي كه عادت دارند مقعد خود را به طور مرتب و مكرر با دستمال هاي زبر تميز كنند بيشتر در معرض ابتلا به شقاق قرار دارند. مقعد ناحيه اي حساس و بسيار آلوده است و به مراقبت و رسيدگي دائمي احتياج دارد. بهترين راه براي تميز نگه داشتن آن شستن آن با آب گرم و خشك كردن آن به وسيله ي دستمال نرم و تميز است.
- خاراندن مداوم مقعد: احساس خاريدن در ناحيه ي مقعد و به دنبال آن خاراندن مقعد، مي تواند ناشي از عوامل متعددي مانند بيماري هاي پوستي يا وجود انگل در روده باشد.خاراندن مداوم مقعد مي تواند باعث ايجاد شقاق شود.
- كرون روده : كرون يكي از بيماري هاي شايع گوارشي است كه بر اثر به وجود آمدن التهاب در ديواره هاي روده به وجود مي آيد. اين بيماري عوارض متعددي به همراه دارد كه يكي از مهم ترين آنها اين است كه روده حركات منظم و مرتب خود را از دست مي دهد و در نتيجه شخص ممكن است به يبوست مبتلا شود كه خود زمينه ساز ايجاد شقاق است.
- بيماري هاي مقاربتي : بيماري هاي مقاربتي طيف وسيعي از عوارض را براي فرد ايجاد مي كند كه شقاق يكي از آنهاست.
- سرطان روده : سرطان روده يكي از خطرناك ترين و پرعارضه ترين بيماري هاي گوارشي است كه در روده به وجود مي آيد. يكي از مهم ترين عارضه هايي كه در اثر سرطان روده به وجود مي آيد كم كاري روده هاست كه باعث ايجاد يبوست و شقاق مي شود.
- كم تحركي : كم تحركي و قرار گرفتن طولاني مدت در وضعيت نشسته مي تواند باعث ايجاد اختلال در عملكرد روده ها شود و آن را دچار كم تحركي كند. در نتيجه فرد در معرض ابتلا به يبوست قرار مي گيرد.
برچسب: ،